Częstochowa przedstawiła budżet miasta w cieniu Polskiego Ładu i inflacji

Budżet Częstochowy na 2023 r. będzie obciążony coraz wyższymi wydatkami przy jednoczesnej stracie dochodów z podatku PIT. Wyzwaniem są też inwestycje, które stanowią w projekcie prawie 30% wydatków ogółem. 509,5 mln na ich realizację to efekt zasadniczego etapu realizacji dużych zadań drogowych z dofinansowaniem unijnym.    

W projekcie budżetu na przyszły rok wydatki zostały zaplanowane w wysokości 1 mld 710 mln zł, a dochody na poziomie 1 mld 623 mln zł. Ujemny bilans budżetu ma wynieść więc 78,6 mln zł.   

Na wydatki Częstochowy w 2023 r. w wielkim stopniu będą miały wpływ m.in. skutki inflacji, wzrostu kosztów mediów, regulacji płacy minimalnej czy wzrostu kosztów obsługi kredytów. Dodatkowa kwota wynikająca tylko z konieczności zabezpieczania środków na podwyżkę cen energii, regulację wynagrodzeń oraz wzrost kosztów odsetek po podniesieniu stóp procentowych to 60,7 mln zł.
Do coraz bardziej niedoszacowanej rządowej subwencji oświatowej miasto będzie musiało ponownie dołożyć krocie. Zakładana wysokość tej dopłaty to 140 mln zł, ale plan wydatków oświatowych – wzorem ostatnich lat – będzie uzupełniany w trakcie roku budżetowego.

Rosnącym kosztom towarzyszą realne straty w dochodach ponoszone w efekcie zmian ustawowych związanych z wprowadzeniem tzw. Polskiego Ładu. Skutkują one uszczupleniem dochodów miasta z tytułu udziałów w PIT (podatku dochodowym od osób fizycznych). Według wyliczeń Związku Miast Polskich  Częstochowa w latach 2019-2023 w wyniku tych zmian w tym podatku traci 371 mln zł. Otrzymane w roku 2021 i 2022 rekompensaty w łącznej wysokości 96 mln zł zmniejszają ten ubytek tylko do kwoty 275 mln zł. To kwota, która nie została miastu zrekompensowana.

– Oczekujemy całkowitej zmiany systemu finansowania zadań realizowanych przez samorządy. Ten z 2004 roku został zdewastowany – podkreśla senator Zygmunt Frankiewicz  – przewodniczący Związku Miast Polskich cytowany niedawno przez Portal Samorządowy, przypominając, że według oceny skutków rządowych regulacji strata wszystkich samorządów w samym podatku PIT za 2022 r. sięga ok. 20 mld zł.

Zaplanowane przez Ministerstwo Finansów wpływy z tytułu udziałów w PIT na rok 2023 dla  Częstochowy w wysokości 299,4 mln zł są niższe o ponad 9 mln zł od planowanych na 2022 rok (wg stanu na 01.01.2022 r.). Natomiast uwzględniając dynamikę wzrostu tego źródła dochodów, której jednostki samorządu terytorialnego zostały poprzez regulacje wprowadzone przez stronę rządową pozbawione, brakująca kwota to ponad 155 mln zł.

Gwałtowny wzrost inflacji, relatywny spadek dochodów, konieczność zabezpieczenia obowiązkowych wydatków miasta wpływa na konieczność ograniczenia w projekcie budżetu na 2023 r. wydatków realizowanych jako zadania własne nieobligatoryjne.

Na dotychczasowym poziomie utrzymane zostaną jednak środki na Budżet Obywatelski, realizowane będą również zadania w ramach tzw. lokalnych inicjatyw.  

Dużym wyzwaniem wydatkowym są trwające strategiczne inwestycje drogowe. Ich przerwanie byłoby niekorzystne z punktu widzenia stanu miejskiej infrastruktury i perspektyw rozwoju miasta, a także kosztowne (m.in. poprzez stratę zdobytych środków unijnych) i społecznie nieakceptowalne.

Projekt budżetu Częstochowy 2023 roku zakłada przeznaczenie na wydatki majątkowe kwoty 509,5 mln zł,  z czego 177,9 mln zł swoje źródło pokrycia ma mieć w środkach unijnych, a w transzach kredytu z Europejskiego Banku Inwestycyjnego zapisano kwotę 147 mln 623 tys. zł. W projekcie budżetu ujęto łącznie 53 zadania inwestycyjne.

Do najważniejszych kwotowo inwestycji w 2023 r. należą:
– przebudowa alei Wojska Polskiego – DK 1 (obecnie DK 91) – 308 mln  50 tys. zł,
– rozbudowa DK-46 – ulicy Głównej i ulicy Przejazdowej wraz z budową obejścia ul. Św. Barbary do ul. Pułaskiego – 88 mln 50 tys.  zł,
– budowa połączenia drogowego ul. Korfantego z ul. Bugajską – 44 mln 255 tys. zł,
– zakup autobusów elektrycznych wraz ze stacjami ładowania – 12 mln 924 tys. zł,
– termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej – III etap – 9 mln 110 tys. zł,
– budowa budynku Miejskiego Przedszkola nr 29, przy ul. Osada Młyńska 1 wraz z rozbiórką istniejącego przedszkola i zagospodarowaniem terenu – 8 mln 700 tys. zł,
– rozbudowa ul. Jesiennej od ul. Marszałka Rydza-Śmigłego do alei 11 Listopada oraz budowa łącznika drogowego ul. Jesiennej i ul. Rydza-Śmigłego z ul. Bór – 7 mln 950 tys. zł,
– modernizacja infrastruktury sportowej na stadionie Skry przy ul. Loretańskiej – 5 mln 265 tys. zł,
– budowa Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK) wraz z biurem i bazą Centrum Usług Komunalnych – 5 mln 70 tys. zł,
– budowa budynku mieszkalnego wielorodzinnego przy ul. Bardowskiego – 4  mln 181 tys. zł,
– Centrum Piłki Nożnej w Częstochowie – przebudowa i rozbudowa obiektu sportowego przy ul. Limanowskiego – II etap – 2 mln zł (nakłady planowane w 2023 r.).

UM Częstochowa