Zmiany w pomocy dla obywateli Ukrainy

·       Pracodawcy i cudzoziemcy, w tym Ukraińcy, potrzebują więcej niż 30 dni na legalizację pobytu osób z państw trzecich. 

·       Konfederacja Lewiatan zwraca uwagę, że projekt ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy nie został skierowany do konsultacji z partnerami społecznymi.

Regulacje zawarte w projekcie nie ograniczają się tylko do obywateli Ukrainy. Rząd planuje  zakończyć stosowanie tzw. przepisów antycovidowych wydłużających ważność tytułów pobytowych cudzoziemców spoza obszaru UE.

Wśród proponowanych rozwiązań znalazły się m.in. nałożenie na obywateli Ukrainy obowiązku uzyskania numeru PESEL w ciągu 30 dni, usankcjonowanie na poziomie ustawowym dokumentu elektronicznego dostępnego w aplikacji Diia.pl jako dokumentu pobytowego, współfinansowanie przez Ukraińców kosztów zakwaterowania i wyżywienia w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania, umożliwienie organom  realizującym świadczenia rodzinne weryfikacji historii przekraczania granicy. Wiele proponowanych rozwiązań będzie miało wpływ na przedsiębiorców zatrudniających obywateli Ukrainy. Dobrze, że wciąż będą oni mogli korzystać z regulacji wynikającej z konfliktu na terytorium tego kraju.

– Przepisy odnoszą się nie tylko do obywateli Ukrainy. Wprowadzają również istotne zmiany dla cudzoziemców, których legalny pobyt na terytorium Polski został wydłużony na mocy szczególnych rozwiązań w związku z pandemią COVID-19. Stan zagrożenia epidemiologicznego  wciąż obowiązuje, natomiast zgodnie z projektem ustawy cudzoziemcy, których dokumenty pobytowe straciły ważność w okresie pandemii będą musieli zadbać o ich przedłużenie bądź opuścić Polskę i to w najbliższym czasie. Z uzasadnienia ustawy wynika, że ma ona wejść w życie przed 24 listopada. Natomiast cudzoziemcy przebywający w Polsce mimo braku ważnych dokumentów pobytowych będą musieli dopełnić niezbędnych  formalności w okresie 30 dni od tej daty. Spowoduje to znaczne utrudnienia dla cudzoziemców, pracodawców ich zatrudniających, jak również urzędów do których wpłyną liczne wnioski o zezwolenia na pobyt. Należałoby zatem najpierw oszacować liczbę cudzoziemców, korzystających ze szczególnych rozwiązań tzw. specustawy covidovej. W związku z tym firmy postulują wykreślenie tego przepisu z projektu ustawy bądź wydłużenie terminu jego wejścia w życie, np. do 180 dni – mówi Nadia Kurtieva, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Na szczególną uwagę zasługują również regulacje dotyczące nałożenia na obywateli Ukrainy obowiązku uzyskania numeru PESEL oraz likwidacji uproszczonego trybu uzyskania zezwolenia na pobyt.Zakłada się, że obywatel Ukrainy będzie musiał złożyć wniosek o nadanie numeru PESEL w ciągu 30 dni od dnia wjazdu na terytorium RP.

– Zarówno omawiana nowelizacja, jak również procedowana obecnie ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców nie precyzują, czy zostanie utrzymana możliwość legalnego zatrudnienia obywatela Ukrainy nieposiadającego numeru PESEL. Dodatkowe obawy pojawiają się w związku z krótkim okresem przewidzianym na dopełnienie tego obowiązku z uwagi na dostępność terminów w urzędach, która może być ograniczona w niektórych miejscowościach – dodaje Nadia Kurtieva.

Obowiązujące przepisy umożliwiają Ukraińcom przybyłym do Polski po wybuchu wojny złożenie wniosku o pobyt czasowy w ramach uproszczonej procedury po upływie dziewięciu miesięcy. W celu uniknięcia dużego napływu wniosków do urzędów wojewódzkich ustawodawca likwiduje możliwość złożenia wniosku w tym trybie, wprowadza natomiast inne zabezpieczenia przed odmowną decyzją o wydanie zezwolenia na pobyt.

Stanowisko Konfederacji Lewiatan

Konfederacja Lewiatan