Komisja proponuje całkowite zawieszenie umowy z Rosją o ułatwieniach wizowych

Komisja zaproponowała, by całkowicie zawiesić umowę o ułatwieniach wizowych między UE a Rosją.

Państwo takie jak Rosja, prowadzące wojnę napastniczą, nie powinno korzystać z ułatwień wizowych tak długo, jak prowadzi destrukcyjną politykę zagraniczną i agresję wojskową wobec Ukrainy, całkowicie lekceważąc międzynarodowy ład oparty na zasadach. Zawieszenie stosowania umowy jest odpowiedzią na wzrost ryzyka i zagrożeń dla bezpieczeństwa Unii i bezpieczeństwa narodowego państw członkowskich w wyniku rosyjskiej agresji wojskowej na Ukrainę. Oznacza ono, że obywatele Rosji nie będą już korzystać z uprzywilejowanego dostępu do UE i że będą ich obowiązywać dłuższe, droższe i trudniejsze procedury ubiegania się o wizę. Państwa członkowskie będą miały dużą swobodę w rozpatrywaniu wniosków o wydanie wiz krótkoterminowych składanych przez obywateli Rosji i będą w stanie zapewnić większą kontrolę w odniesieniu do obywateli tego kraju podróżujących do UE.  UE pozostanie otwarta dla niektórych kategorii podróżnych ubiegających się o wizę w istotnych celach, zwłaszcza dla członków rodzin obywateli UE, dziennikarzy, dysydentów i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego.

Komisja przedstawia również wniosek w sprawie nieuznawania paszportów rosyjskich wydanych na okupowanych terenach Ukrainy.

Oba wnioski przedłożono w następstwie porozumienia politycznego osiągniętego przez ministrów spraw zagranicznych na nieformalnym posiedzeniu 31 sierpnia, które dotyczyło wspólnego skoordynowanego podejścia do wydawania wiz obywatelom Rosji.

Wiceprzewodniczący do spraw promowania naszego europejskiego stylu życia Margaritis Schinas powiedział: Polityka wizowa UE jest wyrazem zaufania do jej partnerów, a Rosja całkowicie podważyła to zaufanie przez niczym niesprowokowaną i nieuzasadnioną agresję wojskową wobec Ukrainy. Dopóki Rosja będzie kontynuować działania wojskowe wobec kraju kandydującego do UE, dopóty obywatele Rosji nie będą mogli korzystać z ułatwień w podróżowaniu do Europy. UE po raz kolejny wykazuje niezachwianą jedność wobec rosyjskiej napaści zbrojnej.

Komisarz do spraw wewnętrznych Ylva Johansson stwierdziła: Rosja nadal narusza prawo międzynarodowe, prowadząc nielegalne działania wojskowe, dopuszczając się aktów okrucieństwa wobec Ukraińców oraz podważając bezpieczeństwo i stabilność w Europie i na świecie. Działania te naruszają podstawowe zasady, w oparciu o które zawarto umowę o ułatwieniach wizowych, i są sprzeczne z interesami UE i jej państw członkowskich. Przedstawiony wniosek pokazuje silną i zjednoczoną reakcję UE. Wkrótce przyjmiemy też dodatkowe wytyczne, aby zapewnić bardziej rygorystyczną kontrolę wniosków wizowych i przekraczania granic przez obywateli Rosji. Nie odetniemy się jednak od rosyjskich dysydentów i społeczeństwa obywatelskiego.

Koniec uprzywilejowanego dostępu obywateli Rosji do Unii Europejskiej

Wniosek dotyczący zawieszenia umowy o ułatwieniach wizowych wyeliminuje wszelkie ułatwienia, z jakich korzystali dotychczas obywatele Rosji ubiegający się o wizę krótkoterminową do strefy Schengen. Zamiast tego zastosowanie będą miały ogólne przepisy kodeksu wizowego.

W praktyce oznacza to, że obywatele Rosji:

• będą ponosić wyższe opłaty wizowe: opłata wizowa pobierana od wszystkich osób ubiegających się o wizę wzrośnie z 35 do 80 euro;
• będą musieli dłużej czekać na rozpatrzenie wniosku: standardowy termin, w jakim konsulaty podejmują decyzje w sprawie wniosków wizowych, wydłuży się z 10 do 15 dni. W indywidualnych przypadkach, gdy konieczna jest dalsza analiza wniosku, okres ten może zostać wydłużony do maksymalnie 45 dni;
• będą podlegać bardziej restrykcyjnym przepisom dotyczącym wiz wielokrotnego wjazdu: osoby ubiegające się o wizę nie będą już miały łatwego dostępu do wiz wielokrotnego wjazdu do strefy Schengen;
• będą musieli przedstawić większą liczbę dokumentów uzupełniających: przy ubieganiu się o wizę wymagane będzie przedstawienie pełnego wykazu dokumentów. Nie będzie już można korzystać z uproszczonego wykazu zawartego w umowie o ułatwieniach wizowych.

UE zawarła umowy o ułatwieniach wizowych jedynie z ograniczoną liczbą państw. Umowy te opierają się na wzajemnym zaufaniu między UE i danym krajem oraz na poszanowaniu wspólnych wartości. Napaści Rosji na Ukrainę nie można pogodzić z opartymi na zaufaniu stosunkami. Jest ona też sprzeczna z duchem partnerstwa, na którym opierają się umowy o ułatwieniach wizowych, i uzasadnia przyjęcie środków mających na celu ochronę podstawowych interesów bezpieczeństwa Unii i jej państw członkowskich.

Od początku rosyjskiej agresji na Ukrainę sytuacja uległa pogorszeniu, co pociąga za sobą tragiczne skutki humanitarne dla ludności cywilnej i powoduje zniszczenie istotnej części kluczowej infrastruktury.

Nieuznawanie paszportów rosyjskich wydanych na okupowanych terenach Ukrainy

Komisja zaproponowała również wspólne podejście, zgodnie z którym państwa UE nie będą uznawać rosyjskich paszportów wydawanych na okupowanych terenach leżących poza granicami Federacji Rosyjskiej, jako że Rosja rozszerza obecnie praktykę wydawania paszportów rosyjskich na inne niekontrolowane przez rząd obszary Ukrainy, w szczególności na regiony Chersonia i Zaporoża. Państwa członkowskie nie powinny uznawać rosyjskich paszportów wydanych na okupowanych terenach Ukrainy za ważne dokumenty podróży do celów wydawania wiz i przekraczania granic zewnętrznych UE. Proponowany wniosek ustawodawczy zapewni spójne wiążące podejście, które będzie miało zastosowanie we wszystkich państwach członkowskich i zastąpi dobrowolne działania podejmowane przez poszczególne państwa od czasu nielegalnej aneksji Krymu. Jest to kolejne działanie podjęte w ramach wspólnej reakcji UE na rosyjską agresję na Ukrainę oraz praktykę wydawania przez Rosję paszportów w okupowanych regionach leżących poza granicami Federacji Rosyjskiej.

Komisja Europejska