Ze Śląska o Śląsku, Polsce i Europie
Święto Konstytucji 3 Maja
Narodowe Święto Trzeciego Maja upamiętnia uchwalenie Konstytucji 3 Maja Rzeczypospolitej Obojga Narodów, pierwszej w nowożytnej Europie. Z tej okazji na pl. Adama Mickiewicza odbędą się rocznicowe obchody. Wieczorem w Teatrze Miejskim wystąpią Magdalena i Mirosław Czyżykiewiczowie. Miasto Gliwice zaprasza!
231 rocznicę przyjęcia przez Sejm Wielki ustawy rządowej będziemy świętować inaczej niż zwykle. O godz. 10.30 na pl. Mickiewicza rozpocznie się mobilna gra miejska „Na tropie zaginionej Konstytucji 3 Maja”. Motywem przewodnim będzie obraz „Konstytucja 3 Maja 1791 roku” Jana Matejki. Zadaniem uczestników zabawy, którzy wcielą się w postać prywatnego sekretarza króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, będzie odszukanie 11 kart, na których zostały spisane wszystkie rozdziały Konstytucji 3 maja. W grze mogą wziąć udział uczestnicy indywidualni i drużyny (minimum dwuosobowe, co najmniej jeden uczestnik musi być pełnoletni). Żeby wziąć udział w zabawie, trzeba mieć smartfon/tablet z dostępem do Internetu i zainstalowaną aplikacją ActionTrack (można ją pobrać bezpłatnie w Google Play i AppStore).
W katedrze pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła o godz. 12.30 rozpocznie się msza święta w intencji Ojczyzny, po której, około godz. 13.30, rozpocznie się uroczysty przemarsz spod kościoła na pl. Adama Mickiewicza. Oficjalne obchody na placu Mickiewicza rozpoczną się około godz. 13.45.
Zwieńczeniem gliwickich obchodów Święta Konstytucji 3 Maja będzie wieczorny koncert w Teatrze Miejskim (ul. Nowy Świat 55–57). Z programem „Piano” wystąpią Magdalena i Mirosław Czyżykiewiczowie. W programie koncertu są piosenki inspirowane Narodowym Świętem Trzeciego Maja, ale też – w nawiązaniu do aktualnej sytuacji międzynarodowej – utwory antywojenne. Będzie można usłyszeć również autorski materiał duetu Czyżykiewiczów z ich ostatniej płyty. Bilety w cenie 2 zł są dostępne w kasach teatru i kina Amok (ul. Dolnych Wałów 3).
11 artykułów Konstytucji 3 Maja regulowało ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Konstytucja i akt Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów powoływały do życia monarchię konstytucyjną, opartą na trójpodziale władzy. W jej skład weszła Korona Polska i Wielkie Księstwo Litewskie, złączone unią realną już od 1569 roku. Wolną elekcję władcy zastąpiła elekcja w ramach dynastii. Zniesiono liberum veto. Władzę ustawodawczą sprawował dwuizbowy parlament, a na czele egzekutywy stał król, który przewodniczył Straży Praw. Odrębną władzą była władza sądownicza.
W praktyce Konstytucja przestała obowiązywać już w 1792 roku, gdy król Stanisław August Poniatowski przystąpił do konfederacji targowickiej. Ustawa rządowa spotkała się także z oporem części szlachty już w momencie uchwalenia, a także późniejszą krytyką niektórych historyków i politologów. Niezależnie od oceny treści tego aktu, warto wiedzieć, że pamięć o uchwaleniu Konstytucji 3 Maja podczas rozbiorów pomagała podtrzymać polskie dążenia do niepodległości. Obecnie rocznica uchwalenia Konstytucji to w Polsce ważne święte państwowe. Od 2007 roku jest obchodzone także na Litwie. Warto pamiętać o długiej wspólnej historii naszych narodów, w której przyjęcie przez Sejm Czteroletni Konstytucji 3 Maja było jednym z najdonioślejszych wydarzeń.
Miejskie obchody Święta Konstytucji 3 Maja są organizowane przez Miasto Gliwice, Centrum Kultury Victoria i Miejską Bibliotekę Publiczną w Gliwicach.
UM Gliwice