Europejski Zielony Ład: „Czy Śląsk jest gotowy na transformację energetyczną?”

Transformacja energetyczna musi dać nadzieję mieszkańcom naszych miast na dobre miejsca pracy – mówił prezydent Rybnika Piotr Kuczera podczas dyskusji online pt. „Europejski Zielony Ład – wyzwania energetyczne i finansowanie transformacji klimatycznej” zorganizowanej przez Stowarzyszenie Biznes-Nauka-Samorząd „Pro Silesia” oraz Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię. 

Odpowiedzi na pytania dotyczące wyzwań energetycznych oraz zmian zachodzących w funkcjonowaniu organizacji odpowiadali: prof. Wiesław Banyś – prezes Stowarzyszenia Biznes-Nauka-Samorząd, Piotr Kuczera – prezydent miasta Rybnik, Sławomir Mazurek – Główny Ekolog Banku Ochrony Środowiska oraz dr hab. Krzysztof Zamasz – dyrektor handlowy grupy Veolia. Dyskusję prowadził Jakub Stęchły ze Stowarzyszenia „Pro Silesia”.

Prezydent Rybnika zwracał uwagę, że samorząd będzie uzależniony od polityki państwa, od rozwiązań prawnych, które będą przyjmowane. Samorząd może jednak kreować swoje inicjatywy w mikro wymiarze, który będą zmieniać lokalne ojczyzny. Prezydent Rybnika podkreślał, że w kontekście transformacji potrzebne jest myślenie w perspektywie dwóch – trzech dekad, a strategia musi obejmować kwestie związane z rynkiem pracy, transformacją społeczną, biorącą pod uwagę kulturę i tradycje uformowana przez górnictwo, rozwój technologiczny oraz rozwiązania finansowe, umożliwiające przekształcanie terenów pogórniczych. Ważnym jest, aby metropolia budowała naszą samorządność, która jest dla nas teraz bardzo ważna. W Rybniku prowadzone są konsultacje społeczne obejmujące również mieszkańców, którzy czują się zagrożeni odchodzeniem od węgla. Stawiamy sobie za cel tłumaczenie i rozwiewanie lęków – tłumaczył włodarz Rybnika.

Na kwestie związane z edukacją w zakresie ekologii i bioróżnorodności wskazywał również były rektor Uniwersytetu Śląskiego i prezes Stowarzyszenia Biznes-Nauka-Samorząd „Pro Silesia” prof. Wiesław Banyś, który wskazał liczne inicjatywy uczelni wyższych w Polsce i w Europie w obszarze badań naukowych, edukowania i zmian w programach dydaktycznych. Działania takie podejmowane są również przez organizacje pozarządowe. „Pro Silesia” uruchamia właśnie Akademię Zrównoważonego Rozwoju oraz aplikuje do programów takich, jak „Europe Direct” czy „Europejskie Zielone Obywatelstwo”. Ponadto zwraca uwagę, iż należy przede wszystkim pamiętać o ludziach – nie tylko o twardych elementach takich jak np. kopalnie, ale przede wszystkim o górnikach ich rodzinach i przyszłości. Edukację ekologiczną należy wprowadzać już od przedszkola. 

Obok edukacji warunkiem koniecznym do zrealizowania ambitnych celów zielonej transformacji są dobre i efektywne narzędzia finansowania. Od 30 lat tym kwestiami w naszym kraju zajmuje się Bank Ochrony Środowiska. Jego Główny Ekolog i dyrektor Pionu Ekologii i Klimatu, Sławomir Mazurek, wskazał, że atutem banku jest wieloletnie doświadczenie, wyspecjalizowana kadra doradców klienta oraz duża elastyczność. Czynniki te umożliwiają wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań (np. „zielone obligacje”), które przyczyniają się zielonej transformacji gospodarki. Dyrektor Mazur podkreślił, że w strategii Europejskiego Zielonego Ładu rola sektora finansowego jest niezmiernie ważna, zaś celem BOŚ jest tworzenie zrównoważonej gospodarki.

Jednym z ważnych podmiotów gospodarczych, który silnie oddziałuje na zieloną transformację jest Veolia. Jej dyrektor zarządzający dr hab. Krzysztof Zamasz wskazał, że to oddziaływanie ma charakter globalny, bo firma jest obecna w 58 krajach na wszystkich kontynentach, dostarczając rozwiązań w obszarze wody, gospodarki odpadami oraz energii. Od 20 lat Veolia funkcjonuje w Polsce, aktualnie prowadzi swą działalność w 78 miastach. Firma stawia sobie ambitne plany, gdy idzie o transformację energetyczną. Do roku 2030 ma zostać zakończony proces dekarbonizacji, czyli przejścia z węgla na gaz. Z kolei do roku 2050 Veolia chce osiągnąć zeroemisyjność. Chcemy być liderem transformacji energetycznej, zwłaszcza w ciepłownictwie systemowym – podkreślił dyrektor Zamasz. Dodał również, że biznes, nauka i samorząd w sprawie transformacji muszą grać do jednej bramki. Od tego będzie zależał jej sukces.

Stowarzyszenie Biznes – Nauka – Samorząd „Pro Silesia” powstało w 2017 r. Od początku swej działalności skupia się na tworzeniu sprawnego partnerstwa międzysektorowego i rozwoju międzynarodowego działalności zrzeszonych podmiotów: samorządów, biznesu i nauki. Stowarzyszenie zajmuje się także upowszechnianiem wiedzy na tematy związane z Unią Europejską, a od niedawna prowadzi działalność naukowo-badawczą. Jako regionalny think tank ma na celu wsparcie zrównoważonego rozwoju regionu.